Vertaalapps

Wanneer?

Een volledig gesprek voeren via een vertaalapp doe je best alleen voor:

• heel eenvoudige en praktische gesprekken die bestaan uit korte zinnen
• én als er geen grote gevolgen aan het gesprek verbonden zijn.

Voorbeelden van zo'n gesprekken:

• Een loketmedewerker van het ziekenhuis maakt een vervolgafspraak met een patiënt.
• Een leerkracht herinnert een ouder aan de schoolpoort aan het geplande oudercontact.  
• Een CLB-medewerker overloopt een korte vragenlijst voor de ouders.

Voor andere, complexere of emotioneel geladen gesprekken ga je beter voor een betrouwbaardere oplossing, zoals een sociaal tolk.

15 tips om vertaalapps te gebruiken

1. Structureer het gesprek. Geef enkel de essentie mee.

2. Test de app die je wil gebruiken op voorhand uit.  

3. Praat op een rustig tempo en articuleer goed, maar niet té traag. 
Spreek elk woord zorgvuldig uit en slik geen klanken in. Als je te traag praat, kan de vertaalapp je pauzes tussen woorden zien als het einde van de zin, waardoor je een foute vertaling krijgt.  

4. Maak korte en heldere zinnen, maar vermijd telegramstijl. 

5. Laat overbodige woorden weg.

6. Gebruik alledaagse woorden. Vermijd vaktaal, afkortingen of contextspecifieke woorden. 
Begrippen die enkel bekend zijn binnen jouw organisatie of sector, kan je meestal niet rechtstreeks vertalen naar de andere taal. Omschrijf daarom deze woorden.  

7. Gebruik geen dialect of typisch Vlaamse woorden.

8. Vermijd figuurlijke taal en uitdrukkingen.

9. Geef genoeg context, maar hou het kort. 
Vertaalapps geven de meest waarschijnlijke vertaling. Woorden hebben vaak meerdere betekenissen en hebben in de vreemde taal ook meerdere mogelijke vertalingen. De context speelt daarbij een grote rol. Bijvoorbeeld: een baan kan zowel verwijzen naar een job als naar een weg. Vertaal daarom geen losse woorden of woorden in telegramstijl, maar maak zinnen.  

10. Spreek zin per zin. 
Vertaaltechnologie herkent niet altijd het einde van de zin. Laat daarom de app zin per zin vertalen.  

11. Let op met eigennamen. 
Persoonsnamen of plaatsnamen worden niet altijd goed herkend en/of worden soms letterlijk vertaald. De zin “Hoe gaat het met Lies?” wordt vertaald als “Comment vont les mensonges?”. Wat je kan terugvertalen als “Hoe gaat het met de leugens?”. Schrijf de boodschap in de app in plaats van het uit te spreken en gebruik een hoofdletter. Als alternatief kan je woorden gebruiken zoals ‘jou/jouw zoon/jouw partner/jouw gemeente/…'.  

12. Let op met intonatie. 
Een app herkent geen vraagtoon in je stem. Als je een vraag stelt met stijgende intonatie zoals “jij kan komen morgen?”, dan kan de vertaalapp dit vertalen als een mededelende zin: “Jij kan komen morgen.” Voor de anderstalige is het dus niet duidelijk dat er een antwoord verwacht wordt. Als je een vraag stelt, gebruik dan een vraagwoord, zoals wat, wanneer, waarom. Of expliciteer: "Ik vraag jou…"

13. Controleer of je gesprekspartner de boodschap juist begrepen heeft. 
Je weet nooit zeker of de app alles correct vertaalt. Gebruik de terugvraagmethode.

14. Controleer of jouw boodschap goed werd herkend en neergeschreven. 
Als je werkt met de audiofunctie van een vertaalapp, wordt wat je zegt ook neergeschreven. Controleer goed of jouw boodschap juist getranscribeerd werd.  

15. Hou rekening met privacy. 
De meeste vertaalapps maken gebruik van input van gebruikers om de technologie verder te laten leren. Google Translate en SayHi geven aan dat ze gegevens gebruiken om de kwaliteit van hun diensten te verbeteren. Vermijd daarom om gevoelige gegevens of persoonsgegevens te laten vertalen met vertaaltechnologie. Sommige betalende apps (bijvoorbeeld DeepL Pro) garanderen dat ze de vertaalde tekst niet opslaan.